Ο Μουσόρσκι ξεκίνησε το φθινόπωρο του 1868 να συνθέτει την όπερά του και την ολοκλήρωσε τον Δεκέμβριο του 1869. Μεταμορφώνοντας το κείμενο του Πούσκιν σε λιμπρέτο, ο συνθέτης επικεντρώθηκε σε δύο θέματα: την τραγωδία του λαού παρακινούμε-νου από μια ιδέα και την «τραγωδία της συνείδησης» του Τσάρου Μπορίς.
Όταν το 1870 ο Μουσόρσκι υπέβαλε το έργο του στα αυτοκρατορικά θέατρα για να ανεβεί η παράσταση, αυτό απορρίφθηκε με το πρό-σχημα της απουσίας σημαντικού γυναικείου ρόλου. Όμως, ο πρα-γματικός λόγος ήταν το γεγονός ότι το έργο του Πούσκιν, μέχρι πολύ πρόσφατα τότε, τελούσε υπό αυστηρή λογοκρισία.
Επεξεργαζόμενος ξανά το έργο του, ο Μουσόρσκι εισήγαγε έναν σημαντικό γυναικείο ρόλο, αυτόν της Μαρίνα, αλλά και συμπεριέλαβε και νέα μοτίβα, ιδεολογικά : έδειξε το στρατόπεδο των εχθρών της Ρωσίας – την πολωνική κυβέρνηση και τους καθολικούς ιησουίτες, τις ίντριγκες των αυλικών, την αυθόρμητη εξέγερση του λαού, που χειραγωγείται με επιδέξιο τρόπο από τους εχθρούς του. Τα βάσανα του Μπορίς απέκτησαν βαθύτερη τραγικότητα και ο συνθέτης πέτυ-χε να αποδώσει το λαϊκό δράμα οργανικά δεμένο με το προσωπικό ψυχολογικό δράμα του Μπορίς.
Κι όταν πλέον το έργο πήρε την τελική του μορφή, χωρίς να περιμέ-νουν την ευνοϊκή απόφαση του Θεάτρου τους, μια ομάδα κορυφαίων καλλιτεχνών προχώρησε σε μια πρωτοφανή απόφαση! Κάτω από την καθοδήγηση του ίδιου του συνθέτη, άρχισε κρυφά να μαθαίνει τα μέρη της όπερας. Και το 1873 πραγματοποιήθηκε η πρώτη παρουσίαση μέρους της όπερας στο ευρύ κοινό προς τιμήν (πρόφαση) του σκηνοθέτη Κοντράτσιεφ, όποτε το κοινό έδωσε την ετυμηγορία του: “Μα αυτό είναι Γκόγκολ στην μουσική!” , που σήμαινε ότι είναι τόσο εξαιρετικό, που μόνο με έργο του Γκόγκολ μπορεί να συγκριθεί. Έτσι στις 27 Ιανουαρίου 1874, στο Θέατρο Μαρίνσκι της Πετρούπολης πραγματοποιήθηκε η πρεμιέρα ολόκλη-ρης της όπερας, η επιτυχία της οποίας ξεπέρασε κάθε προσδοκία.
Πηγή : bolshoi.ru
