 |
 |
 |
 |
| Αλεξάντρ Σ. Πούσκιν | Φιόντορ Μ. Ντοστογιέφσκι | Λέβ Ν. Τολστόι | Άντον Π. Τσέχωφ |
Αν ρωτήσουμε έναν μορφωμένο Ευρωπαίο τι γνωρίζει για τον ρωσικό πολιτισμό, το πρώτο που μάλλον θα ακούσουμε είναι η κλασσική λογοτεχνία του 19ου αιώνα. Ο Ευρωπαίος θα θυμηθεί πιθανότατα τα μυθιστορήματα του Τολστόι, ο Αμερικανός τον Ντοστογιέφσκι, ο θεατρόφιλος θα αναφερθεί στην θεατρική κληρονομιά του Τσέχωφ.
Υπάρχουν όμως και μερικά άλλα ονόματα, που ενώ αποτελούν τα θεμέλια της ρωσικής λογοτεχνίας και σημαντική κληρονομιά της παγκόσμιας λογοτεχνίας, στη Δύση είναι συγκριτικά πολύ λιγότερο γνωστά. Το ένα είναι αυτό του Αλεξάντρ Πούσκιν και το άλλο του Νικολάϊ Γκόγκολ.
Ο Αλεξάντρ Πούσκιν είναι ο πρώτος, παγκόσμια μεγάλος συγγραφέας που γέννησε η Ρωσία. Στο ένα τέταρτο του αιώνα που δημιούργησε, πέτυχε να μεταφέρει ή καλύτερα να προσαρμόσει την δυτική λογοτεχνία στο ρωσικό πολιτιστικό γόνιμο έδαφος, ασχολούμενος με όλα τα λογοτεχνικά είδη που ανέπτυξε η Ευρώπη και προσδίδοντας σε αυτά την ιδιαιτερότητα της ρωσικής ταυτότητας.
Με το ποίημα «Ευγένιος Ονέγκιν», ο Πούσκιν έγινε ο πρώτος Ρώσος μυθιστοριογράφος που έγραψε έμμετρο μυθιστόρημα. Ασχολήθηκε με όλα τα λογοτεχνικά είδη και συχνά με τρόπο ιδιαίτερα μοντέρνο ακόμη και για τον σύγχρονο αναγνώστη. Είναι ο δημιουργός της ρωσικής λογοτεχνικής γλώσσας και για τον ρώσο αναγνώστη το έργο του είναι πρότυπο γλώσσας και στυλ.
Οι φαινομενικά απλοί στίχοι των ποιημάτων του (που η εκφραστικότητά τους έχει συγκριθεί με τη μουσική του Μότσαρτ) πολύ δύσκολα αποδίδονται σε άλλες γλώσσες και γι’ αυτό ίσως η αξία του δεν έχει εκτιμηθεί επαρκώς.
Ο έτερος λαμπρός Ρώσος, ο Νικολάι Γκόγκολ, είναι περισσότερο γνωστός στην Ελλάδα, κυρίως με τις παραστάσεις των έργων του «Το παλτό», «Ο Επιθεωρητής», «Το ημερολόγιο ενός τρελού». Όμως είναι το έργο του «Νεκρές ψυχές», αυτό με το οποίο επηρέασε καθοριστικά τις επόμενες γενιές των μεγάλων Ρώσων συγγραφέων. Τα έργα του είναι γεμάτα με μοναδικό τρόπο με ρωσικό χρώμα, έχουν συναρπαστική υπόθεση, είναι πλούσια από καθημερινές και ψυχολογικές λεπτομέρειες και αποκαλύπτουν την ρωσική ψυχή.
