Tag Archives: ρώσοι συγγραφείς

Βέρα Ναμπόκοβα

Βέρα και Βλαντίμιρ ΝαμπόκοφΗ Βέρα Σλόνιμ παντρεύτηκε στο Βερολίνο το 1925 τον Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ, έναν πολλά υποσχόμενο συγγραφέα, του οποίου την ποίηση ήδη θαύμαζε. Και οι δυο είχαν αφήσει την κομμουνιστική Ρωσία, πρώτα για την Γερμανία, και κατόπιν για την Γαλλία και τις ΗΠΑ. Ο γάμος τους υπήρξε η ιστορία ενός σπάνιου δεσμού, σε βαθμό ενόχλησης για τους οικείους του Ναμπόκοφ, εξαιτίας της τυφλής εμπιστοσύνης που αυτός έδειχνε στην Βέρα. Εκείνη επικοινωνούσε με τους εκδότες εκ μέρους του, απαντούσε στα τηλεφωνήματά του, διαχειριζόταν την αλληλογραφία του, επιμελείτο των μεταφράσεων των έργων του. Κάποτε με την βοήθεια λεξικού έλεγξε την μετάφραση βιβλίου στα σουηδικά και επειδή ήταν κακή, ανάγκασε τον εκδότη να την αποσύρει. Ήταν αξεπέραστη στις διαπραγματεύσεις. Μια άλλη φορά συμπεριέλαβε στον υπολογισμό της αμοιβής του Ναμπόκοφ και τον πληθωρισμό. Στην αρχή οι εκδότες γέλασαν, αλλά όταν άρχισε να αυξάνει ο πληθωρισμός στην Αμερική, τότε αντιλήφθηκαν πόσο μπροστά έβλεπε.

Έζησαν μαζί 52 χρόνια και οι δημόσιες εμφανίσεις τους ήταν αποκλειστικά από κοινού. Κατά την διάρκεια της διδασκαλίας του στο Κορνέλ, στις παραδόσεις του περί της ρωσικής Λογοτεχνίας, η Βέρα πάντα καθόταν δίπλα του. Το φιλικό κουτσομπολιό έλεγε ότι η Βέρα είναι που γράφει αντί για τον Βλαντίμιρ. Γιατί αυτή πάντα βρισκόταν μπροστά στη γραφομηχανή, ενώ ο ίδιος έγραφε παντού εκτός του γραφείου του. Στο μπάνιο, το κρεβάτι, το πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου. “Το αυτοκίνητο είναι το μόνο μέρος στην Αμερική με ησυχία” έλεγε ο Ναμπόκοφ. Η Βέρα εκτελούσε επίσης χρέη οδηγού. Συνήθιζε να τον πηγαίνει βαθιά στο δάσος και να τον αφήνει εκεί μόνο του να γράψει. “Χωρίς τη γυναίκα μου, ούτε ένα βιβλίο δεν θα είχα γράψει”, συνήθιζε να λέει ο Ναμπόκοφ. Ακόμη και η “Λολίτα” θα είχε χαθεί, αν δεν ήταν η Βέρα, να διασώσει κατ’ επανάληψη το χειρόγραφο από τον κάλαθο των αχρήστων. Η Βέρα και ο Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ παίζουν σκάκι.Μέχρι που κρατούσαν το κοινό τους ημερολόγιο στο ίδιο τετράδιο. Μοιραζόταν επίσης το πάθος του για το σκάκι και την εντομολογία.

Μετά τον θάνατο του Ναμπόκοφ, η Βέρα αφιέρωσε τη ζωή της στην προβολή του έργου του συζύγου της, μεταφράζοντας τις νουβέλες του και επιμελούμενη μεταφράσεις μέχρι τα ογδόντα της.

Οι ογκόλιθοι της ρωσικής λογοτεχνίας

Αλεξάντρ-Σεργκιέγιεβιτς-Πούσκιν. Nτοστογιέφσκι Λεβ-Νικολάγιεβιτς-Τολστόι.  Άντον ΠάβλοβιτςΤσέχωφ.
 Αλεξάντρ Σ. Πούσκιν Φιόντορ Μ. Ντοστογιέφσκι   Λέβ Ν. Τολστόι  Άντον Π. Τσέχωφ

Αν ρωτήσουμε έναν μορφωμένο Ευρωπαίο τι γνωρίζει για τον ρωσικό πολιτισμό, το πρώτο που μάλλον θα ακούσουμε είναι η κλασσική λογοτεχνία του 19ου αιώνα. Ο Ευρωπαίος θα θυμηθεί πιθανότατα τα μυθιστορήματα του Τολστόι, ο Αμερικανός τον Ντοστογιέφσκι, ο θεατρόφιλος θα αναφερθεί στην θεατρική κληρονομιά του Τσέχωφ.

Υπάρχουν όμως και μερικά άλλα ονόματα, που ενώ αποτελούν τα θεμέλια της ρωσικής λογοτεχνίας και σημαντική κληρονομιά της παγκόσμιας λογοτεχνίας, στη Δύση είναι συγκριτικά πολύ λιγότερο γνωστά. Το ένα είναι αυτό του Αλεξάντρ Πούσκιν και το άλλο του Νικολάϊ Γκόγκολ.

Ο Αλεξάντρ Πούσκιν είναι ο πρώτος, παγκόσμια μεγάλος συγγραφέας που γέννησε η Ρωσία. Στο ένα τέταρτο του αιώνα που δημιούργησε, πέτυχε να μεταφέρει ή καλύτερα να προσαρμόσει την δυτική λογοτεχνία στο ρωσικό πολιτιστικό γόνιμο έδαφος, ασχολούμενος με όλα τα λογοτεχνικά είδη που ανέπτυξε η Ευρώπη και προσδίδοντας σε αυτά την ιδιαιτερότητα της ρωσικής ταυτότητας.

Με το ποίημα «Ευγένιος Ονέγκιν», ο Πούσκιν έγινε ο πρώτος Ρώσος μυθιστοριογράφος που έγραψε έμμετρο μυθιστόρημα. Ασχολήθηκε με όλα τα λογοτεχνικά είδη και συχνά με τρόπο ιδιαίτερα μοντέρνο ακόμη και για τον σύγχρονο αναγνώστη. Είναι ο δημιουργός της ρωσικής λογοτεχνικής γλώσσας και για τον ρώσο αναγνώστη το έργο του είναι πρότυπο γλώσσας και στυλ.
Οι φαινομενικά απλοί στίχοι των ποιημάτων του (που η εκφραστικότητά τους έχει συγκριθεί με τη μουσική του Μότσαρτ) πολύ δύσκολα αποδίδονται σε άλλες γλώσσες και γι’ αυτό ίσως η αξία του δεν έχει εκτιμηθεί επαρκώς.

Ο έτερος λαμπρός Ρώσος, ο Νικολάι Γκόγκολ, είναι περισσότερο γνωστός στην Ελλάδα, κυρίως με τις παραστάσεις των έργων του «Το παλτό», «Ο Επιθεωρητής», «Το ημερολόγιο ενός τρελού». Όμως είναι το έργο του «Νεκρές ψυχές», αυτό με το οποίο επηρέασε καθοριστικά τις επόμενες γενιές των μεγάλων Ρώσων συγγραφέων. Τα έργα του είναι γεμάτα με μοναδικό τρόπο με ρωσικό χρώμα, έχουν συναρπαστική υπόθεση, είναι πλούσια από καθημερινές και ψυχολογικές λεπτομέρειες και αποκαλύπτουν την ρωσική ψυχή.