Το μυθιστόρημα «Αδελφοί Καραμάζωφ» είναι η επιτομή του δημιουργικού έργου του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, η ακμή της φιλοσοφικής αναζήτησης  που πραγματοποίησε αυτό το ευρηματικό και ανήσυχο μυαλό στην διάρκεια της ζωής του.

Ο κορυφαίος χορογράφος της εποχής μας, Boris Eifman, προσεγγίζει και επεκτείνει τις  ιδέες και τα νοήματα που διατρέχουν το κείμενο του Ντοστογιέφσκι με την βοήθεια της γλώσσας του σώματος, το οποίο χρησιμοποιεί ως μέσο εξερεύνησης των αιτίων του ηθικού αφανισμού των Καραμάζωφ. Ο  Eifman δημιουργεί μέσω της χορογραφικής τέχνης ένα ισοδύναμο αυτού που ο Ντοστογιέφσκι αναζήτησε τόσο επιδέξια στο βιβλίο του : το βασανιστικό βάρος των καταστρεπτικών παθών και της μοιραίας κληρονομικότητας.

Λίγα λόγια  για την ταινία-μπαλέτο «Αδελφοί Καραμάζωφ» από τον Boris Eifman

Σε ένα σημείο της πορείας μας αρχίσαμε να κινηματογραφούμε τις καλύτερες παραγωγές μας σε στούντιο αξιοποιώντας τις σύγχρονες τεχνικές του κινηματογράφου για δύο λόγους. 

Ο πρώτος είναι ότι συνδυάζοντας δύο μορφές τέχνης, τον κινηματο-γράφο και τον χορό σε ένα ενιαίο σύνολο, αποκαλύπτεται  μια νέα, οπτικοποιημένη διάσταση του φιλοσοφικού και αισθητικού περιεχομένου των παραστάσεών μας και τα έργα χορού αποκτούν νέα καλλιτεχνική αξία. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι μπορούμε να επικοινωνήσουμε την δουλειά μας σε πολλά κοινά που για διάφορους λόγους δεν μπορούν να μας δουν από κοντά.

Ένα από τα πιο πετυχημένα παραδείγματα συνύπαρξης κινηματο-γράφου και χορού είναι η ταινία “Αδελφοί Καραμάζωφ”  που  προέκυψε από το μπαλέτο Beyond sin που βασίστηκε στο  μυθιστόρημα  του Ντοστογιέφσκι .

Στο έργο του αυτό ο Ντοστογιέφσκι αγγίζει τα αιώνια  θέματα  της πνευματικής υπόστασης του ανθρώπου, τον τρόπο που αναπτύσσεται η κοινωνία  και την πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό σε καθέναν από εμάς.

Όταν σχεδίαζα την παράσταση δεν αποσκοπούσα σε μια ακόμη αφήγηση του βιβλίου. Αναζητούσα αυτό που μπορεί να εκφραστεί  μόνο από την γλώσσα του χορού, επεδίωκα την αποκάλυψη του άγνωστου σε αυτό (το γραπτό κείμενο) που είναι ήδη γνωστό.  Η διαδικασία αυτή μου επέτρεψε να προσεγγίσω εκ νέου τα νοήματα της αθάνατης σοφίας του Φ. Ντοστογιέφσκι.

Σας εύχομαι ευχάριστη παρακολούθηση!

Πηγή : https://www.stagerussia.com

Επιμέλεια παρουσίασης : Μαρία Θεολογίδου

 

Ο Boris Eifman είναι ένας από τους κορυφαίους χορογράφους του κόσμου. Είναι ο ιδρυτής και δημιουργός του δικού του θεάτρου, του δικού του στυλ και του δικού σύμπαντος στον κόσμο του μπαλέτου. Ο Boris Eifman είναι ένας εκπληκτικός  μάγος του θεάτρου.

Γεννήθηκε το 1946 στην Σιβηρία  και από μικρή ηλικία έδειξε  την κλίση του να εκφράζει τα συναισθήματα και τις σκέψεις του μέσω της γλώσσας του σώματος  και του χορού.

Αργότερα ο ίδιος θα πει : «Για μένα το μπαλέτο είναι περισσότερο από επάγγελμα, είναι ο τρόπος να υπάρχω, είναι η αποστολή μου σ’ αυτήν την γη. Χρησιμοποιώντας τα μέσα που μου δίνει ο χορός αισθάνομαι υποχρεωμένος να μεταδώσω αυτό που μου δόθηκε άνωθεν. Το πιθανότερο είναι ότι  θα πέθαινα από ασφυξία αν δεν εκφραζόμουν μέσω της τέχνης. Για μένα η χορογραφία είναι μια τέχνη βαθύτατα θρησκευτική με την ευρύτερη σημασία της λέξης».  

Η έμφυτη αίσθηση της κίνησης και το «ένστικτο του δημιουργού» τον οδήγησαν στο Ωδείο του Λένινγκραντ, όπου σπούδασε στο Τμήμα Χορογραφίας και στη συνέχεια στην Ακαδημία Ρωσικού Μπαλέτου Vaganova, όπου εργάστηκε για δέκα χρόνια ως χορογράφος, συνθέτοντας νέα έργα για τις παραστάσεις των σπουδαστών.  Το 1977 δημιούργησε το δικό του σύνολο μπαλέτου.

Ο Eifman συνδύασε ιδιοφυώς  τα πρωτοποριακά επιτεύγματα του πειραματικού μπαλέτου με όσα έμαθε στην ακαδημαϊκή σχολή της κλασικής ρωσικής χορογραφίας, από την οποία αντλεί και τις ρίζες του.

«Αυτό που κάνω μπορεί να ονομαστεί χορός των συναισθημάτων, ελεύθερος χορός, μια νέα γλώσσα, στην οποία το κλασικό μπαλέτο, ο σύγχρονος χορός, οι εκστατικές παρορμήσεις και πολλά άλλα πράγματα είναι συνυφασμένα…», είπε εκείνη την εποχή. Οι χορευτές του, που μέχρι τότε είχαν αποκλειστικά ακαδημαϊκή εκπαίδευση, έπρεπε να αποκτήσουν ένα νέο λεξιλόγιο κίνησης σώματος. Ήταν ένα εντελώς διαφορετικό είδος χορογραφίας, η οποία γεννήθηκε την στιγμή που ο Έιφμαν σχημάτισε τον θίασό του.

Με την πάροδο του χρόνου, το «σύνολο μπαλέτου» έγινε «θέατρο μπαλέτου» και αυτή η αλλαγή των ονομάτων αντικατοπτρίζει ουσιαστικά την διαφορά στην δημιουργική μέθοδο  του Eifman. Ως καλλιτέχνη τον ελκύει η θεατρικότητα  και έτσι ο Eifman ενδιαφέρεται να χορογραφήσει όχι μόνο κινήσεις, αλλά και την ψυχολογική κατάσταση των χαρακτήρων του έργου και βέβαια τον υποκείμενο ιδεολογικό προσανατολισμό  του.

«Δημιουργώ μπαλέτο διαφορετικού είδους, όπου η αυτό-έκφραση (του χορευτή) αποτελεί κομμάτι του περιεχομένου του έργου, στο οποίο επίσης συνυπάρχουν το δράμα, η φιλοσοφική αναζήτηση, ανθρώπινοι χαρακτήρες και μια κυρίαρχη ιδέα που κινεί όλα αυτά. Και είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι το μπαλέτο του μέλλοντος. Αυτός ο δρόμος οδηγεί τελικά στον άνθρωπο».

Ακριβώς είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται στο επίκεντρο της τέχνης του Eifman, η οποία  τέχνη είναι ικανή να επιδρά στην καρδιά των ανθρώπων και να απευθύνεται στην ψυχή τους.  Για τον Eifman «το μπαλέτο είναι τρόπος σκέψης και μέσω της κίνησης δυνατότητα έκφρασης και επικοινωνίας συναισθημάτων, ενέργειας, ιδεών».

Η διείσδυση στη σφαίρα του ανεξερεύνητου – στην χορογραφία και στην σφαίρα των ιδεών – είναι αναμφισβήτητα το σήμα κατατεθέν του Boris Eifman. Όταν στρέφεται στα λογοτεχνικά έργα ή στις ιστορίες της ζωής του Μολιέρου, του Μεγάλου Πέτρου, του Τσαϊκόφσκι, του Ροντέν, ο Eifman αντιλαμβάνεται λεπτομέρειες που κανένας άλλος δεν έχει παρατηρήσει, βρίσκει αυτό που είναι ικανό να εκπλήξει, εντοπίζει νέες ιδέες  και τις επισημαίνει με το έργο του.

Στις χορογραφίες του Eifman η πλαστικότητα των κινήσεων μοιάζει να κρυπτογραφεί εικόνες ονείρων και να προσδίδει ορατή υπόσταση σε ακαθόριστες φαντασιώσεις  κι ο Eifman καταφέρνει να δώσει σάρκα και οστά σε αυτό που κρύβεται στην καρδιά του λογοτεχνικού κειμένου ή στην ιστορία του. Το θέατρο του Eifman συχνά ονομάζεται ψυχολογικό. Τα μπαλέτα του έχουν μια ψυχαναλυτική διάσταση, μέσω της οποίας αποκαλύπτεται το ψυχολογικό βάθος των χαρακτήρων και των ιστοριών, πραγματικών ή επινοημένων.

Όταν ο Eifman στρέφεται σε έργα σημαντικών συγγραφέων ή στην ζωή ιδιοφυών ανθρώπων και τα μεταφράζει στη γλώσσα του μπαλέτου, αυτό δεν είναι παρά η κατάδυση, μέσω της κίνησης στην ψυχή, μέσω  του σώματος στο πνεύμα, μέσω των λέξεων στις ιδέες. Η γλώσσα στην οποία μιλά ο Eifman και οι εννοιολογικές ερμηνείες του αποτελούν επανάσταση σε έναν χώρο έκφρασης χωρίς όρια και περιορισμούς.  

Πηγή  : https://www.eifmanballet.ru   Κείμενο : Tatiana Boborykina Μετάφραση-Επιμέλεια : Μαρία Θεολογίδου